حماسه‌ای شخصی در دفاع از «شرافت» لکه‌دار شده/ آتلیه‌ی شیطانی یک «کیوان امام» اندونزیایی

شاید این توهم، جزو آفات «هنر برای هنر» است که «آرتیست» به واسطه‌ی نیروی خلاقه‌اش گمان می برد که ورای اخلاقیات رایج قرار دارد و چون اصل بر «الهام هنری» اوست، هر نوع کامجویی برایش مجاز است.

سرویس فرهنگ و هنر مشرق - یکی از قابل‌تامل‌ترین فیلم‌هایی که از ماه ژانویه اکران عمومی آن آغاز شده، فیلم «دستگاه فتوکپی» اثر کارگردان اندونزیایی، ورگاس بانوتِجا است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فیلم از پخش‌کننده قدرتمندی به نام نتفلیکس برخوردار است و مصداق دیگری از برنامه‌ریزی هوشمندانه این ابرکمپانی سرگرمی‌ساز در ورود به بازارهای بکر سینمایی است.

جدای از این که فیلم به لحاظ فنی، اثری قدرتمند است و  پلات فیلم بسیار دقیق و درست و موشکافانه طراحی شده و تا واپسین دقایق همه چیز در ابهام است، شباهت‌های آشکاری که بین دغدغه‌ها و زیست مدرن جامعه مسلمان اندونزی و جامعه خود ما وجود دارد، فیلم را بسیار قابل اهمیت می سازد.

دختر دانشجوی اندونزیایی به نام «سوریانی» (شنینا سیاوالیتا سینامون) یا «سور»، از طریق طراحی سایت برای گروه تئاتر دانشکده، به عضویت این گروه با نام «ماتا هاری» درآمده است. او برای دیدار با پدر «راما»، پسری از خانواده‌ای ثروتمند که مسوول گروه ماتا هاری است و پدرش از کار طراحی سایت سوریانی خوشش آمده، به مهمانی می رود. در این مهمانی که همه اعضای گروه برای شادباش انتخاب گروه برای حضور در یک فستیوال تئاتر دانشجویی در ژاپن گرد هم آمده‌اند، به سبک پارتی‌های جوانانه می‌ خوارگی و بزن و بکوب در جریان است.

جالب این جاست که پدر سور در غروب همان روز، به دخترش بابت لباس یقه بازی که برای حضور در مهمانی پوشیده تذکر می دهد و او را وا می دارد که لباسی دیگر بپوشد. پدر اصولا به رفت و آمد دخترش حساسیت دارد و از او پرس و جو می کند. او در نهایت با قید عدم خوردن مشروب الکلی به دخترش اجازه می دهد که به مهمانی برود. سور تحت‌تاثیر جوّ مهمانی، قول خود به پدرش را می شکند و ظاهرا در خوردن مشروب زیاده‌روی می کند و ناگهان از هوش می رود. فردای آن روز، عکس‌های سور که مست و لایعقل است، در شبکه اجتماعی او به اشتراک گذاشته شده و او هیچ چیزی به یاد نمی آورد. این بیهوشی، کلید اصلی درام و ماجراهای بعدی فیلم است.

تصویر خانواده‌ی سور بسیار تصویر آشنایی است. ما در صحنه‌ای از فیلم می بینیم که سور و مادرش موقع نماز به پدر اقتدا کرده‌اند و این یک خانواده مقید است. پدر و مادر خانواده یک غذاخوری کوچک را اداره می کنند. سور هم به مادرش در کارهای این غذاخوری کمک می کند و البته از بورسیه دانشگاه برای ادامه تحصیل بهره می برد. ادامه تحصیل و درس خواندن، خط قرمز پدر و مادر سور است.

نکته جالب‌تر این که، با وجود آن که اندونزی یک کشور سکولار است، اما عرف و ملاحظات فرهنگی، طبق آن‌چه در فیلم می بینیم، قدرتی هم‌عرض قانون دارد. مسوولان دانشگاه انتشار عکس‌های مست و پاتیل سوریانی را در شبکه اجتماعی یک تخلف بزرگ تلقی کرده و او را دارای صلاحیت ادامه بورسیه تشخیص نمی دهند. یکی از مسوولین با تاکید به او می گوید که "پارتی رفتن و عرق خوردن جزو فرهنگ اندونزی نیست. "

و پدرش او را به خاطر این که ساعت 3 بعد از نیمه شب، توسط مردی غریبه، مست و لایعقل، به خانه آورده شده، در حالی که کل اهالی محل را برای پرسیدن آدرس از خواب بیدار کرده بودند، از خانه طرد می کند.

این به خوبی نشان می دهد که مساله شان و شرافت زنانه برای دختران و زنان جغرافیای اسلامی اهمیت دارد، هر اندازه هم که مدرنیته و فرهنگ لیبرال در این جوامع رسوخ کرده باشند. البته، ظرافت و هوشمندی فیلمساز در آن‌جاست که تصویری ایده‌آل از پدر سور و مسوولان دانشگاه ارایه نمی دهد و روی ضعف‌های شخصیتی آن‌ها و معیارهای جزم‌اندیشانه آن‌ها در قضاوت انگشت می گذارد.

پدری جزم‌اندیش و  تک‌بعدی که تنها به فکر آن چیزی است که گمان می کند «آبرو» نام دارد و به عوض این که یار و یاور دخترش باشد، به پای شخصی که ظن تعدی‌ به سور به او می رود، زانو می زند تا بخشش بگیرد. این تصویر آشنا نیست؟ از این نمونه‌ها در سینما و تلویزیون خودمان نداشتیم؟

یا دانشگاهی که مسوولان آن صرفا به فکر «برند» دانشگاه هستند و سر همه فجایع اخلاقی را که زیر پوست دانشگاه جریان دارد، می پوشانند تا «اعتبار» دانشگاه خدشه‌دار نشود.

به علاوه، در کنار چالش‌های سنت و مدرنیته، فیلم «دستگاه فتوکپی» با یک طراحی دراماتیک هوشمندانه به اختلافات طبقاتی موجود در جامعه اندونزی هم می پردازد.

 آنتاگونیست(ضدقهرمان) فیلم، پسری از خانواده سرمایه‌دار است که گمان می برد به واسطه‌ی ثروت و نفوذ پدرش، می تواند هر طوری که بخواهد از دیگران بهره‌کشی کند. یک پسر روانپریش یا ظاهری فرهیخته و آرام و صدای اغواگرانه، بچه پولداری که برای برآوردن فانتزی‌های کثیف ذهنی و داشتن الهامات سیاه،  بدن دیگران را غصب می کند تا اجزای اثر «هنری» او باشند.

در این مسیر، هم «فرح» (لوتِشا) قربانی او هستند و هم «طارق» (جروم کورنیا) و دختران و پسرانی شبیه آن دو. فیلم در لایه‌ی دیگر، «هنر برای هنر»، یا هنر بریده از اصول اخلاقی را هم بی‌رحمانه نقد می کند. هنری که برای الهام‌گرفتن ابایی از لکه‌دار کردن حیثیت دختران و پسران جوان ندارد، چرا که در دید متفرعن و متبختر آن، آن‌ها صرفا ابژه‌هایی برای خلق هنری هستند.

جالب این‌جاست که سال گذشته موجی از اتهامات درباره یک چهره‌ی هنری معروف، با این مضمون به راه افتاد که «استاد» به هنرجویانش به چشم ابژه‌ی لذت بردن می نگریست. شاید این توهم، جزو آفات «هنر برای هنر» است که «آرتیست» به واسطه‌ی نیروی خلاقه‌اش گمان می برد که ورای اخلاقیات رایج(یا به تعبیر نیچه، فراسوی نیک و بد) قرار دارد و چون اصل بر «الهام» است، هر نوع کامجویی مجاز است.

و باز جالب‌تر و قابل‌تامل‌تر این که همزمان با طرح آن اتهامات علیه آقای آرتیست، ماجرای فرد دیگری به نام «کیوان امام» نیز مطرح شد که با تیپ آرتیستیک و فرهیخته‌نما، دختران جوان را به خانه دعوت می کرد و در «مشروب» آنان قرص خواب می ریخت و می شد آن چه که شد. گره‌گاه داستانی فیلم «دستگاه فتوکپی» هم همین حربه است: نوشاندن سکریات آلوده به خواب‌آور، با هدف مدهوش و لایعقل کردن سوژه برای به تاراج بردن معصومیت و شرافت. کیوان امام هم از «مستی» و «دغدغه‌ی حفظ آبرو» به عنوان سلاح برای کامجویی بهره می برد و راما(جولیو پارنکوان) در «دستگاه فتوکپی» هم دقیقا از همین تاکتیک بهره می گیرد.

پیام اخلاقی فیلم بسیار درست و انسانی است: هر اجتماع یا انجمنی که بخواهد «خانواده» را از آدمی بگیرد و جایگزین حمایت مادر و پدر و خواهر و برادر شود(به این شرط که آن خانواده واقعا خانواده باشد)، حتما یک جای کار آن می لنگد. در طول فیلم، بارها از سوی راما و آنگون(دیا پانندرا) تاکید می شود که «ماتا هاری» یک «خانواده» است و از اعضای خود حمایت می کند، و آن سکانس درخشان پایانی که دختران و پسران، کاغذهای زردرنگ «عرض حال» خود را در محوطه دانشگاه می ریزند، به خوبی بطلان این دعوی را نشان می دهد.

فیلم اما روایت یک حماسه‌ی شخصی در دفاع از «عفت» و «شرافت» شخصی است. «سور» در پی رمزگشایی از معمایی که همچون خوره روح و جان او را می خراشد، و به دنبال اعاده‌ی حیثیت خود، پای در مسیری می گذارد که انتهای آن خیر عمومی است. او راه را برای همدانشگاهی‌های خود می گشاید تا سکوت و سرکوب درونی را بشکنند و اعتراض کنند. همان سکانس پایانی، به موجزترین و تصویری‌ترین شکل گویای این حقیقت است که «آگاهی عمومی» پادزهر متجاوزان است. آن‌ها از آگاه شدن مردم و از کنار رفتن نقاب فرهیختگی و آداب‌دانی خود به شدت می هراسند.

**سهیل صفاری

منبع: مشرق

کلیدواژه: بازار خودرو تحولات اوکراین بورس قیمت دستگاه فتوکپی سینمای اندونزی نقد فیلم سینمای جهان سینمای جهان اندونزی خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت دستگاه فتوکپی ی شخصی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۸۳۹۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رادان: پروژه اندلوسی کردن ایران را دارند | حجاب را بگیرند، وطن و دین هم نیست می‌شود | درد بی‌حجابان اقتصاد نیست | آن‌ها که مشکل اقتصادی دارند پشت دولتند

فرمانده فراجا گفت: رهاورد غرب برای مردم بی بند و باری جنسی و کنار گذاشتن حجاب است و به‌ جز تجاوز جنسی، خشونت علیه زنان و ازدواج‌های سفید و نهایتا شکست بنیان خانواده این رهاورد غرب چیز دیگری نداشته است.

 فرمانده فراجا گفت: حامیان طرح نور و حامیان ولایت، دین و اسلام بدانند در بعد از دفاع مقدس دشمن به این نتیجه رسید که دریچه‌های جنگ به روی مردم ایران همچنان بازندگی دارد لذا دریچه دیگر از جنگ شناختی و جنگ نرم را به میدان آورد. جنگ شناختی آن است که دشمن را نبینی صدایی نشنوی اما خیابان‌ها، کوچه‌ها و خانه‌ها توسط دشمن تسخیر شوند و در حقیقت از همان روز پروژه اندلوسی کردن ایران اسلامی توسط دشمن رقم خورد.

ایسنا در خبری نوشت: سردار احمدرضا رادان در اجتماع بزرگ مردمی حامیان طرح عفاف و حجاب که عصر دوشنبه در مصلای مهدیه امام خمینی(ره) شهرستان اهواز برگزار شد، اظهارکرد: خدای متعال را بی‌نهایت سپاسگزارم که در عصری، پلیس خدمتگزار مردم شدیم که مستحضر به حمایت چنین مردمی می باشیم و امروز حضور شما در این اجتماع بزرگ نشان داد که پلیس جمهوری اسلامی ایران در انجام ماموریت‌هایش مستحضر به حمایت مردم ولایی، بصیر، آگاه و هوشیار وطن است. سلام بر مردمان و زنان خوزستانی که در هشت سال دفاع مقدس که به نوعی امتحان الهی برای مردم ایران اسلامی بود در سنگر مبارزه، دفاع از وطن و پذیرایی از رزمندگان سنگ تمام گذاشتند.

وی ادامه داد: آنچه که در رفتار مردم خوزستان در دوره دفاع مقدس و برای مردم ایران رقم خورد به تعبیر مقام معظم رهبری ترکیبی از همت مردم و ایمان اسلامی مردم بود.

رادان با بیان اینکه وقتی همت و ایمان باشد تمامی سنگرهای دشمن یکی پس از دیگری فتح خواهند شد، خاطرنشان کرد: آن چیزی که خود را نشان داد اسطوره و فرهنگ ساز شد برای همه جهان آنی بود که مردم ایران و خوزستانی‌ها در دفاع مقدس به نمایش گذاشتند و آن ترکیبی از همت مردمی و ایمان اسلامی است که توانست پربار، فرهنگ‌ساز و تمامی جبهه کفر را در برابر ایران اسلامی یکی پس از دیگری به سطوح بکشاند. این همت و ایمان شما الگویی برای جهانیان شده است و از این آیین سرمشق و الهام می‌گیرند.=

پروژه اندلسی کردن ایران اسلامی پس از جنگ تحمیلی توسط دشمن رقم خورد

فرمانده فراجا گفت: خوزستانی‌ها، حامیان طرح نور و حامیان ولایت، دین و اسلام بدانید در بعد از دفاع مقدس دشمن به این نتیجه رسید که دریچه‌های جنگ به روی مردم ایران همچنان بازندگی دارد لذا دریچه دیگر از جنگ شناختی و جنگ نرم را به میدان آورد. جنگ شناختی آن است که دشمن را نبینی صدایی نشنوی اما خیابان‌ها، کوچه‌ها و خانه‌ها توسط دشمن تسخیر شوند و در حقیقت از همان روز پروژه اندلسی کردن ایران اسلامی توسط دشمن رقم خورد.

رادان افزود: دشمن به اشتباه در جنگ با ایران اعتراف کرده اما دشمن دست از دشمنی برنداشت و دو بال همت مردم و ایمان اسلامی را هدف گرفت.

وی با بیان اینکه در حوزه حجاب از زمان رضاخان قلدر مردم ما درگیر مبارزه بودند، گفت: رهاورد غرب برای مردم بی بند و باری جنسی و کنار گذاشتن حجاب است و به‌جز تجاوز جنسی، خشونت علیه زنان و ازدواج‌های سفید و نهایتاً شکست بنیان خانواده این رهاورد غرب چیز دیگری نداشته است.

فرمانده فراجا افزود: در کشورهای آمریکایی و اروپایی آن چیزی که در حقیقت وجود ندارد خانواده است و وقتی متوجه آسیب‌های آن شدند مجبور به باز کردن درهای مهاجرت برای نسل‌های بعدی شدند. این محصول زشت و نامیمونی که در اروپا و آمریکا حاکم شده را می خواهند به کشور ما تعمیم دهند که مادری نباشد که شهید جهان آرایی را تربیت کند، خواهری نباشد در کنار علم الهدی‌ها بتواند مبارزه بی‌امان بر علیه دشمن داشته باشد، می‌خواهند خاک ریزهای ما را بگیرند و آن موقع کنار ما باشند بدون اینکه حس کنیم دشمنی وجود دارد.

رادان خاطرنشان کرد: مردم عزیز و فرزندان وطن، دشمن؛ دین، خانواده، مکتب ما و آن چیزی که ما به آن وفاداریم به نام خانواده، دین، حیا و غیرت را هدف قرار گرفته است. امروز ما به پرونده‌هایی رسیدیم که ان‌شاءالله در آینده نزدیک باز می‌کنیم چگونه قصد دارند خانواده‌ها را متفرق کنند و دختران را با غفلت عروسک خیمه شب بازی کنند و هر روز که از طرح نور می‌گذرد یافته‌های جدیدی می‌رسیم.

زن چادری در ایران به منزله پرچم است

فرمانده کل انتظامی کشور گفت: زن چادری در ایران به منزله پرچم است و یکی از استراژی های دشمن این است که می‌گویند برای براندازی باید حجاب را سست کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهارکرد: از رئیس جمهور، رئیس قوه قضائیه، رئیس قوه مقننه، علما و خانواده شهدا و خاصه شما مردم عزیز در حمایت از سربازان خودتان در این جنگ نرم سپاسگزارم که باعث شد امروز دشمن کلافه، سردرگم، عصبانی و ناراحت از ما باشد.ما امروز به حکم شهید بهشتی و شهدا در اینجا به دشمنان اعلام می‌کنیم "از ما، مردم مسلمان در طرح نور ناراحت باش و از این ناراحتی بمیر."

وی ابراز امیدواری کرد: با حضور شما زنان و مردان، دختران و پسران و خانواده‌های شهدا استراتژی دشمن به هم خورده و امروز نفوذش در حال از بین رفتن است.

فرمانده کل انتظامی کشور با بیان اینکه امروز یک بار دیگر مردم در صحنه آمده‌اند، اظهارکرد: در فتنه‌های مختلف از جمله فتنه سال ۸۸ وقتی مردم ۹ دی را آفریدند شکست دشمن در فتنه رقم خورد و امروز در فتنه جنگ شناختی، ترکیبی و نرم شماها تا در میدان باشید دشمن شکست خورده خود را می‌بیند. ضمن تشکر از همه شما عزیزان، از مردم ایران اسلامی عاجزانه و مشفقانه درخواست می‌کنم که همچنان در صحنه بمانید و سربازان خودتان را حمایت کنید تا شما، حمایت و دعای خانواده شهدا، متدین و علما هست ما همچنان در این میدان نبرد خواهیم ماند و ان شاءالله طرح نور را ادامه خواهیم داد.

هجمه دشمن با برنامه، زیرکانه، با آهنگ و ملودی خاص مردم فریب است

رادان همچنین قبل از شروع اجتماع بزرگ مردمی شهرستان اهواز در حمایت از طرح نور، در دیدار با نماینده مقام معظم رهبری در استان خوزستان، نمایندگان مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری، سران اقوام، عشایر، نخبگان و خانواده‌های معظم شهدای استان خوزستان اظهارکرد: خوشحال هستم که توفیق رفیق شد تا در جمع نورانی شما عزیزان خواهران و برادران، علما، اقوام و عشایر خوزستان باشم. به قدری هجمه دشمن با برنامه، زیرکانه، با آهنگ و ملودی خاص مردم فریب است که بعضی وقت‌ها در درون آتش هستید اما سوزش را احساس نمی‌کنیم اگرچه در حال سوختن هستیم.

فرمانده کل انتظامی کشور تصریح کرد: همواره اقوام و عشایر خوزستان در قبل و بعد از دوران دفاع مقدس دنبال حق مظلوم بودند و به ظالم تاخته اند. دشمن در فتنه سال ۸۸ آموزش شش هفته‌ای درشش مرحله‌ داشت تا به خیال واهی انقلاب مخملی راه انداخته و سقوط کشور را منجر شود اما مردم هوشیار وارد صحنه شده و سیلی جانانه ای به صورت آنان نواخت. دشمن نفوذ را انجام می‌دهد پس از آن دست به تغییر و سپس استحاله می‌زند که نتیجه آن منجر به فروپاشی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه جنگ دوران دفاع مقدس جنگ سخت بود و جنگ کنونی جنگ نرم و ترکیبی است،گفت: سربازی و رزمندگی در این جنگ سهم همه‌ است و اندازه آن دست خودتان و توشه آخرت‌تان خواهد بود. هدف اصلی، جوانان ما هستند چه باید کرد اگر قبول کنیم جنگی هست آن هم جنگ نیمه سخت و نرم؟!سربازها این جنگ چه کسانی هستند؟!

رادان افزود: ابزار زن خوزستانی، حجاب و خط قرمز، وطن و دین است حال اگر که حجاب را بگیرند خود به خود وطن و دین هم نیست می‌شود و از بین می رود. مسیر اختلاف افکنی بسیار زیاد است و بسیاری مسائل اقتصادی را در این میان دستآویز می کنند.

آنها که مشکل اقتصادی دارند پشت سر این دولت هستند

فرمانده فراجا در خصوص مسائل اقتصادی گفت:ما هم اعتقاد به حل مسائل اقتصادی داریم اما چه تعداد از این آدم‌های بدحجاب به خاطر مسائل اقتصادی کشف حجاب می‌کنند آرایش و موهای آنها به چه قیمت آرایش شده است؟ پس درد اقتصاد نیست اتفاقاً آنها که مشکل اقتصادی دارند پشت سر این دولت هستند. موضوع عفاف و حجاب را فرهنگی می‌دانیم اما هر موضوع فرهنگی باید و نبایدهایی دارد. موضوع حجاب مطالبه مردمی است و همه باید وارد عمل شده و حافظ نشان حجب و حیای زنان مان باشیم.